อกุศลกรรมบถ ๔๐ และกุศลกรรมบถ ๔๐ (ภันเตเดียว)

อกุศลกรรมบถ(๔๐)ทำแล้วจะเป็นผู้ถูกถอดทิ้งไว้ในนรก..กุศลกรรมบถ(๔๐)ทำแล้วจะเป็นผู้ถูกเชิญไว้ในสวรรค์

กุศลกรรมบถ แบ่งออกเป็น ๓ ประการ คือ กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม

กุศลกรรมบถทางกายกรรม มี ๓ ประการ คือ

๑. เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์

๒. เว้นขาดจากการลักทรัพย์

๓. เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกามกุศล

กรรมบถทางวจีกรรม มี ๔ ประการ คือ

๑. เว้นขาดจากการพูดเท็จ

๒. เว้นขาดจากการพูดส่อเสียด

๓. เว้นขาดจากการพูดคำหยาบ

๔. เว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อ

กุศลกรรมบถทางมโนกรรม มี ๓ ประการ คือ

๑. ไม่โลภอยากได้ของผู้อื่น

๒. ไม่มีจิตคิดพยาบาทปองร้ายผู้อื่น

๓. มีความเห็นชอบ

เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์

เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ หมายถึง การที่บุคคลใดเป็นผู้มีความเมตตากรุณา ละเว้นจากการฆ่าสัตว์ อีกทั้งมีความเอ็นดูหวังประโยชน์เกื้อกูลแก่สัตว์ทั้งปวง

การเว้นขาดจากการฆ่าสัตว์นั้นครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ ดังนี้คือ

๑. เป็นผู้เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการฆ่าสัตว์

๓. พอใจในการเว้นจากการฆ่าสัตว์

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการฆ่าสัตว์

เว้นขาดจากการลักทรัพย์

เว้นขาดจากการลักทรัพย์ หมายถึง การที่บุคคลใดเป็นผู้ไม่ถือเอาทรัพย์สิ่งของที่บุคคลอื่น ไม่ได้ให้โดยทางทุจริต

การเว้นขาดจากการลักทรัพย์นั้นครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ ดังนี้คือ

๑. เป็นผู้เว้นขาดจากการลักทรัพย์ด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการลักทรัพย์

๓. พอใจในการเว้นจากการลักทรัพย์

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการลักทรัพย์

เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม

เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม หมายถึง การที่บุคคลใดเว้นจากการล่วงเกินในสตรีที่อยู่ในความปกครองดูแลรักษาของมารดา บิดา พี่ชาย น้องชาย พี่สาว

น้องสาว ญาติ ศาสนา สตรีมีสามี สตรีที่มีคู่หมั้น

การเว้นขาดจากการประพฤติผิดในกามนี้ ครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ คือ

๑. เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกามด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการประพฤติผิดในกาม

๓. พอใจในการเว้นจากการประพฤติผิดในกาม

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการประพฤติผิด ในกาม

เว้นขาดจากการพูดเท็จ

เว้นขาดจากการพูดเท็จ หมายถึง การที่บุคคลใดเว้นจากการเจตนาพูดให้ผู้ฟังเข้าใจผิดไปจากความจริง เมื่อรู้

สิ่งใดก็พูดสิ่งนั้น เมื่อไม่รู้ก็บอกว่าไม่รู้ เมื่อเห็นก็บอกว่าเห็น เมื่อไม่เห็นก็บอกว่าไม่เห็น

การเว้นขาดจากการพูดเท็จนี้ ครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ ดังนี้คือ

๑. เว้นขาดจากการพูดเท็จด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการพูดเท็จ

๓. พอใจในการเว้นจากการพูดเท็จ

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการพูดเท็จ

เว้นขาดจากการพูดส่อเสียด

เว้นขาดจากการพูดส่อเสียด หมายถึง การที่บุคลใดฟังความข้างนี้แล้วไม่ไปบอกข้างโน้น เพื่อทำลายคนหมู่นี้ หรือสมานคนที่แตกร้าว หรือ ส่งเสริมคนที่พร้อมเพรียงกันแล้วให้ชื่นชอบยินดี ให้เพลิดเพลินในความพร้อมเพรียง รวมถึงการกล่าวแต่คำที่ทำให้เกิด

ความพร้อมเพรียงกัน

การเว้นขาดจากการพูดส่อเสียดนี้ ครอบคลุม ถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ ดังนี้คือ

๑. เว้นขาดจากการพูดส่อเสียดด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการพูดส่อเสียด

๓. พอใจในการเว้นจากการพูดส่อเสียด

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการพูดส่อเสียด

เว้นขาดจากการพูดคำหยาบ

เว้นขาดจากการพูดคำหยาบ หมายถึง การที่บุคคลใดกล่าววาจาที่ไม่มีโทษ ไพเราะหู ชวนให้รัก จับใจ ประกอบด้วย

คำสุภาพ เป็นที่พอใจ รักใคร่ของผู้ฟัง

การเว้นขาดจากการพูดคำหยาบนี้ ครอบคลุม ถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ คือ

๑. เว้นขาดจากการพูดคำหยาบด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการพูดคำหยาบ

๓. พอใจในการเว้นจากการพูดคำหยาบ

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการพูดคำหยาบ

เว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อ

เว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อ หมายถึง การที่บุคคลใดพูดถูกกาล พูดแต่คำที่เป็นจริง พูดอิงอรรถ อิงธรรม อิงวินัย พูดแต่คำเป็นหลักฐาน มีที่อ้างอิงและมีประโยชน์

การเว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อนี้ ครอบคลุม ถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ คือ

๑. เว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้เว้นจากการพูดเพ้อเจ้อ

๓. พอใจในการเว้นจากการพูดเพ้อเจ้อ

๔. กล่าวสรรเสริญการเว้นจากการพูดเพ้อเจ้อ

ไม่โลภอยากได้ของผู้อื่น

ไม่โลภอยากได้ของผู้อื่น หมายถึง การที่บุคคลใดไม่เพ่งเล็งที่จะเอาทรัพย์สิ่งของของผู้อื่นในทาง มิชอบการไม่โลภอยากได้ของผู้อื่นนี้

ครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ คือ

๑. ไม่อยากได้ของของผู้อื่นด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้ไม่อยากได้ของของผู้อื่น

๓. พอใจในการไม่อยากได้ของของผู้อื่น

๔. กล่าวสรรเสริญการไม่อยากได้ของของผู้อื่น

ไม่มีจิตคิดพยาบาทปองร้ายผู้อื่น

ไม่มีจิตคิดพยาบาทปองร้ายผู้อื่น หมายถึง การที่บุคคลใดไม่มีความชั่วร้ายในใจ เป็นผู้ไม่จองเวร ไม่มีความมุ่งร้ายผู้อื่น ปรารถนาให้ผู้อื่นไม่มีทุกข์ มีแต่ความสุข

การไม่มีจิตคิดพยาบาทปองร้ายผู้อื่นนี้ ครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ คือ

๑. มีจิตไม่คิดปองร้ายด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้ไม่คิดปองร้าย

๓. พอใจในการไม่คิดปองร้าย

๔. กล่าวสรรเสริญการไม่คิดปองร้าย

มีความเห็นชอบ

มีความเห็นชอบ หมายถึง การที่บุคคลใดมีความเห็นไม่วิปริตว่าทานที่บุคคลให้แล้วมีผล การเซ่นสรวงมีผล การบูชามีผล ผลของกรรมดีกรรมชั่วมโลกนี้โลกหน้ามี มารดาบิดามีคุณ นรกสวรรค์มี พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ตรัสรู้ได้เองโดยชอบมี

การมีความเห็นชอบนี้ ครอบคลุมถึงการกระทำใน ๔ ลักษณะ คือ

๑. มีความเห็นชอบด้วยตนเอง

๒. ชักชวนผู้อื่นให้มีความเห็นชอบ

๓. พอใจในความเห็นชอบ

๔. กล่าวสรรเสริญความเห็นชอบ

---

พระไตรปิฎก ไทย (ฉบับหลวง) เล่มที่ ๒๔

สุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต

หน้าที่ ๒๗๗ ข้อที่ ๑๙๘ - ๑๙๙

---

link โปรแกรม E-Tipitaka

http://etipitaka.com/read/thai/24/277/?keywords=%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%20%E0%B9%91%E0%B9%90%20%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3