พระอาจารย์คึกฤทธิ์-สนทนาธรรมค่ำวันเสาร์_2015-06-13

มโน  + มโนวิญญาณ+ ธรรมารมณ์

มีมโน..กริยาที่รู้แจ้งของมโน..เป็น. มโนวิญญาณ

ถ้าตัวลำแสงไม่มี..รอยแดดที่จะไปปรากฏก็ไม่มี

ประมาณ..นาทีที่ 36.15 https://www.youtube.com/watch?v=twtYFATHuKc

*ปฏิจจสมุทบาท ซึ่งแสดงการก่อขึ้นแห่งทุกข์*

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! เราจักแสดง

 ซึ่งเหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์ (ทุกข-สมุทยะ)

แก่พวกเธอทั้งหลาย. พวกเธอทั้งหลายจงฟังความข้อนั้น,

จงทำในใจให้สำเร็จประโยชน์, เราจักกล่าวบัดนี้. ....

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! ก็เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์

เป็นอย่างไรเล่า?

(๑) ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย !

เพราะอาศัยตาด้วย รูปทั้งหลายด้วย จึงเกิดจักขุวิญญาณ;

การประจวบพร้อมแห่งธรรมสามประการ (ตา+รูป+จักขุวิญญาณ) นั่นคือ ผัสสะ; เพราะมีผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา;

เพราะมีเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา:

นี้คือ เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์.

-

(๒) ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย !

เพราะอาศัยหูด้วย เสียงทั้งหลายด้วย จึงเกิดโสตวิญญาณ;

การประจวบพร้อมแห่งธรรมสามประการ (หู+เสียง+โสตวิญญาณ) นั่นคือ ผัสสะ; เพราะมีผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา;

เพราะมีเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา:

นี้คือ เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์.

-

(๓) ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย !

เพราะอาศัยจมูกด้วย กลิ่นทั้งหลายด้วย จึงเกิดฆานวิญญาณ;

การประจวบพร้อมแห่งธรรมสามประการ (จมูก+กลิ่น+ฆานวิญญาณ) นั่นคือ ผัสสะ; เพราะมีผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา;

เพราะมีเวทนาเป็นปัจจัยจึงมีตัณหา:

นี้คือ เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์.

-

(๔) ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย !

เพราะอาศัยลิ้นด้วย รสทั้งหลายด้วย จึงเกิดชิวหาวิญญาณ;

การประจวบพร้อมแห่งธรรมสามประการ (ลิ้น+รส+ชิวหาวิญญาณ) นั่นคือ ผัสสะ; เพราะมีผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา;

เพราะมีเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา:

นี้คือ เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์.

-

(๕) ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย !

เพราะอาศัยกายด้วย โผฏฐัพพะรูปทั้งหลายด้วย จึงเกิดกายวิญญาณ;

การประจวบพร้อมแห่งธรรมสามประการ (กาย+โผฏฐัพพะ+วิญญาณ) นั่นคือ ผัสสะ; เพราะมีผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา;

เพราะมีเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา:

นี้คือ เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์.

-

(๖) ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย !

เพราะอาศัยใจด้วย ธัมมารมณ์ทั้งหลาย จึงเกิดมโนวิญญาณ;

การประจวบพร้อมแห่งธรรมสามประการ(ใจ+ธัมมารมณ์+มโนวิญญาณ)นั่นคือ ผัสสะ; เพราะมีผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา;

เพราะมีเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา:

นี้คือ เหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย! เหล่านี้แล

คือเหตุเครื่องก่อขึ้นแห่งทุกข์

ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์ หน้า ๙๖

(ภาษาไทย) นิทาน. สํ. ๑๖/๗๐-๗๑/๑๖๑-๑๖๓

---

อ่านพุทธวจน เพิ่มเติมได้จากโปรแกรม E-tipitaka

http://etipitaka.com/read/thai/16/70/