#ข้าวยาคู
ประชวรโรคลมเกิดในพระอุทร
[๔๙] ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคเสด็จพระพุทธดำเนิน
โดยลำดับเสด็จถึงพระนครราชคฤห์
ทราบว่า พระองค์ประทับอยู่ที่พระเวฬุวันวิหาร
อันเป็นสถานที่พระราชทานเหยื่อแก่กระแต
เขตพระนครราชคฤห์นั้น คราวนั้น
พระองค์ประชวรโรคลมเกิดในพระอุทร
จึงท่านพระอานนท์
ดำริว่า แม้เมื่อก่อนพระผู้มีพระภาคประชวรโรคลม
เกิดในพระอุทร ก็ทรงพระสำราญได้ด้วยยาคู
ปรุงด้วยของ ๓ อย่าง
จึงของาบ้าง ข้าวสารบ้าง ถั่วเขียวบ้าง ด้วยตนเอง
เก็บไว้ในภายในที่อยู่
ต้มด้วยตนเองในภายในที่อยู่
แล้วน้อมเข้าไปถวายพระผู้มีพระภาค
กราบทูลว่า ขอพระผู้มีพระภาค
โปรดดื่มยาคูปรุงด้วยของ ๓ อย่าง พระพุทธเจ้าข้า.
พุทธประเพณี
พระตถาคตทั้งหลายทรงทราบอยู่
ย่อมตรัสถามก็มี ทรงทราบอยู่ ย่อมไม่ตรัสถามก็มี
ทรงทราบกาลแล้วตรัสถาม
ทรงทราบกาลแล้วไม่ตรัสถาม
พระตถาคตทั้งหลาย ย่อมตรัสถาม
สิ่งที่ประกอบด้วยประโยชน์
ไม่ตรัสถามสิ่งที่ไม่ประกอบด้วยประโยชน์
ในสิ่งที่ไม่ประกอบด้วย
ประโยชน์ พระองค์ทรงกำจัดด้วยข้อปฏิบัติ
พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าทั้งหลายย่อมสอบถาม
ภิกษุทั้งหลายด้วยอาการ ๒ อย่าง คือ
จักทรงแสดงธรรมอย่างหนึ่ง
จักทรงบัญญัติสิกขาบทแก่พระสาวกทั้งหลายอย่างหนึ่ง
ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสถามท่านพระอานนท์ว่า
-
ดูกรอานนท์ ยาคูนี้ได้มาแต่ไหน?
ท่านพระอานนท์กราบทูลเรื่องนั้นให้ทรงทราบทันที.
ทรงตำหนิท่านพระอานนท์
พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าทรงติเตียนว่า
ดูกรอานนท์ การกระทำของเธอนั่น
ไม่เหมาะ ไม่สม ไม่ควร
มิใช่กิจของสมณะ ใช้ไม่ได้ ไม่ควรทำ
ดูกรอานนท์ ไฉนเธอจึงได้พอใจในความมักมากเช่นนี้เล่า
ดูกรอานนท์
อามิสที่เก็บไว้ในภายในที่อยู่ เป็นอกัปปิยะ
แม้ที่หุงต้มในภายในที่อยู่ ก็เป็นอกัปปิยะ
แม้ที่หุงต้มเอง ก็เป็นอกัปปิยะ
การกระทำของเธอนั่น
ไม่เป็นไปเพื่อความเลื่อมใสของชุมชนที่ยังไม่เลื่อมใส
....
ครั้นแล้วทรงทำธรรมีกถา
รับสั่งกะภิกษุทั้งหลาย
ดังต่อไปนี้:-
พระพุทธบัญญัติห้ามอามิสที่เป็นอันโตวุตถะเป็นต้น
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่พึงฉันอามิสที่เก็บไว้ในภายในที่อยู่ ที่หุงต้มในภายในที่อยู่
และที่หุงต้มเอง รูปใดฉัน ต้องอาบัติทุกกฏ.
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายในที่อยู่ หุงต้มในภายในที่อยู่ และหุงต้มเอง
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้น ต้องอาบัติทุกกฏ ๓ ตัว.
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายในที่อยู่ หุงต้มในภายในที่อยู่ แต่ผู้อื่นหุงต้ม
ถ้าภิกษุฉันอามิส ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตัว
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายในที่อยู่ แต่หุงต้มในภายนอก และหุงต้มเอง
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้น ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตัว
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายนอก แต่หุงต้มในภายใน และหุงต้มเอง
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้น ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตัว
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายในที่อยู่ แต่หุงต้มในภายนอก และผู้อื่นหุงต้ม
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้น ต้องอาบัติทุกกฏตัวเดียว
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายนอก หุงต้มในภายใน แต่ผู้อื่นหุงต้ม
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้น ต้องอาบัติทุกกฏตัวเดียว
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายนอก หุงต้มในภายนอก แต่หุงต้มเอง
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้น ต้องอาบัติทุกกฏตัวเดียว
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อามิส ถ้าเก็บไว้ในภายนอก หุงต้มในภายนอก และผู้อื่นหุงต้ม
ถ้าภิกษุฉันอามิสนั้นแล ไม่ต้องอาบัติ.
--
พระไตรปิฎก ไทย (ฉบับหลวง) เล่มที่ ๕
วินัยปิฎก มหาวรรค ภาค ๒
หน้าที่ ๔๗ ข้อที่ ๔๙
http://etipitaka.com/read/thai/5/48/?keywords=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%8C%20%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B9
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น